Ο ψυχολογικός πόλεμος της Αγκυρας

Η βόλτα της φρεγάτας έξω από τη Μακρόνησο, οι υπερπτήσεις μαχητικών πάνω από τα νησιά και η πρόκληση «ατυχήματος»

Tου Σταυρου Λυγερου

Aκόμα και όσοι αρέσκονται στη θαλπωρή των ψευδαισθήσεων, δεν μπορούν πια να παρακάμψουν την κλιμάκωση της τουρκικής επεκτατικής πίεσης. Η διόλου αβλαβής διέλευση της φρεγάτας στα νερά της Αττικής ήταν μία ακόμα ένδειξη ότι η τουρκική άσκηση στο Αιγαίο δεν υπηρετεί μόνο το επιχειρησιακό σενάριό της, αλλά και σκοπούς ψυχολογικού πολέμου. Εχοντας από την πείρα τους πεισθεί ότι η Αθήνα δεν πρόκειται να αντιδράσει, οι Τούρκοι κλιμακώνουν τις προκλήσεις τους με σκοπό την επιβολή τετελεσμένων. Θεωρούν ότι έχει προ πολλού παρέλθει ο χρόνος «επώασης» και πρέπει να πιέσουν τα πράγματα. Το ποιοτικά νέο στοιχείο δεν είναι μόνον ότι η Τουρκία συμπεριφέρεται σαν το Αγαθονήσι και το Φαρμακονήσι να ήταν δικό της έδαφος. Είναι κι ότι η συμπεριφορά της στο στρατιωτικό επίπεδο έχει υπερβεί ένα πολύ επικίνδυνο όριο. Για χρόνια είχε ως κεντρικό στόχο να εγγράφει επεκτατικές υποθήκες, να τις συντηρεί και να υπογραμμίζει την αποφασιστικότητά της. Το τελευταίο διάστημα είναι εμφανές ότι επιχειρεί να προκαλέσει «ατύχημα».

Παρενόχληση ελικοπτέρου

Είναι γνωστό ότι στις 7 Ιανουαρίου δύο τουρκικά μαχητικά παρενόχλησαν με επικίνδυνους ελιγμούς ελληνικό ελικόπτερο έρευνας και διάσωσης. Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, τα τουρκικά μαχητικά επιχείρησαν να προκαλέσουν απώλεια στήριξης του ελικοπτέρου και κατ’ αυτόν τον τρόπο να το καταρρίψουν. Το ελικόπτερο μόλις και μετά βίας κατάφερε να ισορροπήσει λίγα μέτρα πάνω από τη θάλασσα και στη συνέχεια να προσγειωθεί στο Φαρμακονήσι.

Αρμόδιες ελληνικές πηγές υποστηρίζουν ότι η Αγκυρα επιδιώκει την πρόκληση ενός τέτοιου «ατυχήματος». Το επεισόδιο, που στοίχισε τη ζωή στον σμηναγό Κώστα Ηλιάκη, την έπεισε ότι μπορεί να τα κάνει ατιμωρητί. Είναι ενδεικτική η δήλωση του τότε αρχηγού της τουρκικής αεροπορίας Φαρούκ Τζομέρτ: «Αν οι Ελληνες ξαναρίξουν αεροσκάφος μας, η απάντησή μας θα είναι διπλή, δηλαδή θα ρίξουμε δύο αεροσκάφη τους». Η δήλωση αυτή έγινε τον Νοέμβριο 2006 λίγο μετά την επίσκεψη του στρατηγού Μπουγιούκανιτ στην Αθήνα, για τα αποτελέσματα της οποίας η κυβέρνηση Καραμανλή είχε μιλήσει σχεδόν με ενθουσιασμό.

Μέχρι και σήμερα, η κυρίαρχη άποψη είναι ότι η Τουρκία επιδιώκει την πρόκληση ενός θερμού επεισοδίου με σκοπό να σύρει την Ελλάδα σε διαπραγματεύσεις. Στην πραγματικότητα, η Τουρκία δεν επιδιώκει θερμό επεισόδιο με την έννοια της έστω και περιορισμένης έκτασης σύγκρουσης αεροπορικών ή ναυτικών μονάδων. Ο λόγος είναι ότι δεν μπορεί να το στήσει και ως εκ τούτου δεν μπορεί να είναι σίγουρη ότι η έκβασή του θα είναι υπέρ της.

Επίδειξη δύναμης

Εκμεταλλευόμενη το φοβικό σύνδρομο της Αθήνας, οι Τούρκοι χρησιμοποιούν την απειλή του θερμού επεισοδίου για να την εξουθενώσουν πολιτικοψυχολογικά και να αποσπάσουν κέρδη, χωρίς να χρειασθεί να ρίξουν ούτε μία σφαίρα. Για να καταστήσουν, όμως, την απειλή τους αξιόπιστη κι αποτελεσματική είναι υποχρεωμένοι να κάνουν επίδειξη δύναμης. Για να κάμψουν την ελληνική πλευρά προβαίνουν σε πράξεις διασυρμού και τρομοκράτησής της. Σ’ αυτό το πλαίσιο εγγράφονται η βόλτα της φρεγάτας έξω από τη Μακρόνησο, οι υπερπτήσεις πάνω από νησιά και βεβαίως η πρόκληση «ατυχήματος».

Είναι αξιοσημείωτο ότι την ίδια ώρα που η Τουρκία κλιμακώνει τις πιέσεις της, στην επίσημη ιστοσελίδα του Γενικού της Επιτελείου καταγγέλλονται οι «παρενοχλήσεις» των τουρκικών μαχητικών από ελληνικά. Παρενοχλήσεις αποκαλούν τις αναχαιτίσεις, που πραγματοποιοεί η ελληνική αεροπορία, όταν σημειώνονται παραβιάσεις. Με άλλα λόγια, δεν παραλείπει να δίνει ταυτοχρόνως τη μάχη της προπαγάνδας, αντιστρέφοντας την πραγματικότητα.

Μετά τα Ιμια, η Τουρκία προσπαθεί να εφαρμόσει τη συνταγή πρώτον στις ακατοίκητες πια νησίδες Ρω και Στρογγύλη (εκατέρωθεν του Καστελόριζου), στο Φαρμακονήσι και στο Αγαθονήσι. Υπενθυμίζουμε ότι στις 3/2/1996 η τότε πρωθυπουργός Τανσού Τσιλέρ είχε δηλώσει ότι θα φέρει στο διεθνές πεδίο το καθεστώς 1.000 περίπου νησίδων και βραχονησίδων, που αποτελούν τουρκικό έδαφος! Ας σημειωθεί ότι στο Αγαθονήσι κατοικούν περίπου 70 άτομα, ενώ στο Φαρμακονήσι βρίσκεται μονίμως μόνο η στρατιωτική φρουρά του. Οι λίγοι κάτοικοί του το εγκατέλειψαν, γιατί δεν μπορούσαν να επιβιώσουν οικονομικά. Η ελληνική Πολιτεία δεν φρόντισε να δώσει τα αναγκαία κίνητρα στους κατοίκους για να παραμείνουν. Το πρόβλημα δεν λύνεται από τον θλιβερό συνδυασμό φόβου και αδιαφορίας.

Η ερήμωση των νησίδων του Ανατολικού Αιγαίου τις καθιστά πολιτικά ευάλωτες και διευκολύνει τη συστηματική προσπάθεια της Αγκυρας να τις «γκριζάρει». Η παρουσία στρατιωτικής φρουράς είναι καλύτερο από το τίποτα, αλλά δεν εξισορροπεί την απουσία μονίμων κατοίκων. Είναι απείρως πιο δύσκολο για την Αγκυρα να διεκδικήσει κατοικημένα νησιά παρά ακατοίκητα.

Η Αθήνα συστήνει ψυχραιμία!

Πώς αντιδρά σ’ όλα αυτά η Αθήνα; Η κυβέρνηση Καραμανλή κρύβει την ανυπαρξία στρατηγικής για την ανάσχεση της τουρκικής επεκτατικής πίεσης με συστάσεις για ψυχραιμία! Καλή κι απαραίτητη είναι η ψυχραιμία, αλλά δεν μπορεί να καλύψει το έλλειμμα πολιτικής. Οταν, μάλιστα, Ελληνες αξιωματούχοι υποδεικνύουν στην Αγκυρα ποιο είναι το συμφέρον της τότε στην αμηχανία τους προστίθεται και μια νότα γελοιότητας.

Το γεγονός ότι η Αθήνα επιδιώκει ειλικρινώς την ύφεση δεν αρκεί. Για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων απαιτείται η βούληση και των δύο πλευρών. Οι ελληνικές κυβερνήσεις κάνουν ό,τι μπορούν για να υποβαθμίσουν τις τουρκικές προκλήσεις και να κρατήσουν χαμηλά τη θερμοκρασία. Στην πραγματικότητα, οι χειρισμοί τους δεν είναι τίποτα περισσότερο από αγχώδης προσπάθεια να εξαγοράσουν την ύφεση. Η τακτική αυτή, όμως, δεν έχει αποτρέψει τις προκλήσεις και δεν θα αποτρέψει «ατυχήματα».

Τα τελευταία χρόνια, η ελληνική πολιτική ελίτ είχε εναποθέσει όλες τις ελπίδες της στην «εξημέρωση του θηρίου» μέσα από την πορεία ένταξής της στην Ε.Ε. Ο απολογισμός αυτής της πολιτικής είναι πενιχρός. Η Αγκυρα κάθε τόσο προκαλεί εντάσεις, την ώρα που έχει ζωτική ανάγκη το ελληνικό και κυπριακό «ναι».

Eπειδή, όμως, η ελπίδα πεθαίνει τελευταία, η ελληνική πολιτική ελίτ παραμένει στην ίδια γραμμή πλεύσης. Εξ ου και οι συνεχείς, άνευ όρων κατηγορηματικές διαβεβαιώσεις της ότι υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Διαβεβαιώσεις, που με μαζοχιστικό τρόπο επαναλαμβάνονται ακόμα και τις ώρες των μεγάλων προκλήσεων της Αγκυρας. Κι όλα αυτά όταν είναι πολύ πιθανόν η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας να εκτραπεί σε ειδική σχέση, γεγονός που θα καταστήσει τη στρατηγική «εξημέρωσης του θηρίου» μετέωρη.

H KAΘHMEPINH