ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...
http://xairete.blogspot.gr/2016/01/blog-post_96.html
1. «Σήμερα τα Φώτα κι ο φωτισμός
η χαρά μεγάλη κι ο αγιασμός»
Σήμερα, και η μαλακία, να πετάνε οι παπάδες τον σταυρό σε μολυσμένα νερά λιμανιών!
2. «Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό
κάθετ’ η κυρά μας, η Παναγιά,»
Κάτω κάθετε, ή πάνω; Η… κυρά!
3. «όργανο βαστάει, κερί κρατεί»
Πώς θα παίζει το όργανο, αν βαστάει και ένα βουδιστικής προέλευσης κερί; Εκτός κι αν παίζει ένα επίσης βουδιστικής προέλευσης κομποσκοίνι! Χα!
4. «και τον Άη Γιάννη παρακαλεί»
Τον μπαγάσα τον Χριστό! Είχε μεγάλο μέσο –την Παναγία, για να καθαρίζει για πάρτη του, και να κάνει πιο εύκολα και πιο γρήγορα τις δουλειές του! Χα!
5. «"Άη Γιάννη αφέντη και βαπτιστή»
βάπτισε κι εμένα Θεού παιδί,
Αφέντης του ποταμού;
6. «Ν’ ανεβώ επάνω στον ουρανό
να μαζέψω ρόδα και λίβανο"»
Στον ουρανό θα τα μαζέψει αυτά;
Πολύ μαστούρας ρε παιδάκι μου θα έπρεπε να ήταν αυτός που έγραψε αυτά τα κάλαντα!
7. «Καλημέρα, καλημέρα,
καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά...»
Ο αφέντης της κυράς, και η κυρά της κουζίνας του σπιτιού! Χα!
Σύμφωνα δε με το εορτολόγιο, σε αυτή την εορτή γιορτάζουν τα ονόματα: Φωτεινή, Φώτης (Φώτιος), Ουρανία, Ιορδάνης, Θεοφάνης και Θεοχάρης.
Γι αυτό και τα πιο πάνω κάλαντα -που μας αναφέρατε, αρχίζουν με το «σήμερα τα φώτα και οι φωτισμοί», αλλά αυτό δεν βλέπω να το σχολιάζετε.
Να μας πείτε δηλαδή, ποια είναι τα φώτα, και ποιοι οι φωτισμοί; Ποιος φωτίστηκε; Ο Χριστός που μπήκε στο νερό, και γι αυτό ευχόμαστε και καλή φώτιση;
Μήπως από σπασμένο τηλέφωνο -από κουβέντα σε κουβέντα, τα Επιφάνια έγιναν και Επι-φανάρια, άρα και φώτα;
Ποιος λοιπόν θα μας διαφωτίσει σχετικά;
(5 Ιανουαρίου 2016 - 6:33 μ.μ.)
Στην εκκλησία, ψάλουνε:
«Ἐν Ἰορδάνῃ βαπτιζομένου σου Κύριε, ἡ τῆς Τριάδος ἐφανερώθη προσκύνησις• τοῦ γάρ Γεννήτορος ἡ φωνή προσεμαρτύρει σοι, ἀγαπητόν σε Υἱόν ὀνομάζουσα• καί τό Πνεῦμα ἐν εἴδει περιστερᾶς, ἐβεβαίου τοῦ λόγου τό ἀσφαλές. Ὁ ἐπιφανείς Χριστέ ὁ Θεός, καί τόν κόσμον φωτίσας δόξα σοι.»
«Ἐπεφάνης σήμερον τῇ οἰκουμένῃ, καί τὸ φῶς σου Κύριε, ἐσημειώθη ἐφ᾽ ἡμᾶς, ἐν ἐπιγνώσει ὑμνούντάς σε· Ἦλθες, ἐφάνης, τό Φῶς τὸ ἀπρόσιτον.»
Και τι θα πει κάλαντα «φολκλόρ»;
Θα πει παράδοση και τέχνη και πολιτισμός; Και τα Χριστούγεννα ένα καρναβάλι, όπως γίνεται και στην Αμερική με ολόκληρη παρέλαση; Εδώ πάλι έχουμε άλλα δρώμενα, όπως τους μωμόγερους κλπ.
Αλλά και ο λεγόμενος ελληνοχριστιανικός πολιτισμός φαίνεται πως αναδεικνύεται και μέσα από τα κάλαντα των ημερών αυτών, με πολλές ατάκες όπως με το «άσπρε μου Άγιε Βασίλη», όπως και με την «Παναγία με θυμιατούρια στα δάχτυλα», κλπ. Φυσικά και με τον τουρλόπαπα που αγιάζει και φεύγουν οι καλικάντζαροι!
P. MICHALOPOULOS είπε...
διαβάζω:
Αναβιώνουν τα έθιμα των Θεοφανίων στην Ανατολική Μακεδονία
Με ξεχωριστό ενδιαφέρον αναβιώνουν κάθε χρόνο τις ημέρες των Θεοφανίων, στο τέλος του Δωδεκαημέρου, ποικίλες εκδηλώσεις σε πολλές περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας, που έχουν τις ρίζες τους σε διονυσιακά δρώμενα.Σε αυτές τις εκδηλώσεις κυριαρχούν οι μεταμφιέσεις, τα κουδούνια, τα τραγούδια, οι χοροί και οι αναπαραστάσεις.
Όλα τα στοιχεία δείχνουν τον πρωτογενή σκοπό αυτών των εκδηλώσεων, που δεν είναι άλλος από την ευημερία και την καλοχρονιά, πάντα όμως με την ευρύτερη διάσταση της καλής υγείας και της πλούσιας σοδειάς.
1. Ανήμερα των Θεοφανίων, στη Νικήσιανη Καβάλας του Δήμου Παγγαίου, στο Μοναστηράκι, στον Ξηροπόταμο και στο Βώλακα της Δράμας, τελείται με διάφορες παραλλαγές ένα δρώμενο γνωστό ως «Αράπηδες», επειδή στη μεταμφίεση των πρωταγωνιστών κυριαρχεί το μαύρο χρώμα: μαύρες φλοκωτές κάπες και εντυπωσιακές υψικόρυφες προσωπίδες, κεφαλοστολές από γιδοπροβιές.
Όλες οι ομάδες των «Αράπηδων» κάνουν κοινή παρέλαση στους δρόμους, κάτω από τους εκκωφαντικούς ήχους των κουδουνιών τους. Δύο αρχηγοί ομάδων παλεύουν μέχρι την τελική πτώση του ενός. Ακολούθως, γύρω από τον πεσμένο αρχηγό, μαζεύονται όλοι, σε μια μυσταγωγία, που τελειώνει με την ανάσταση του νεκρού και τον ιδιόρρυθμο ξέφρενο χορό όλων, που ακολουθεί.
Σύμφωνα με την παράδοση, η παράσταση αυτή συμβολίζει τον θάνατο του Διονύσου από τους Τιτάνες και την ανάστασή του από τον Δία, και παράλληλα τη χειμερία νάρκη της φύσης, που είναι ο χειμώνας, και στη συνέχεια την ανάσταση της φύσης με τον ερχομό της άνοιξης.
Αυτό που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη είναι η εμφάνιση των Αράπηδων, με την οποία ντύνονται μόνο άνδρες. Στη μέση τους φορούν τέσσερα ποιμενικά κουδούνια (τσάνια) διαφόρων μεγεθών. Το πρόσωπο είναι καλυμμένο με την μπαρμπότα (προσωπίδα) που είναι το τομάρι μιας γίδας το οποίο είναι ραμμένο και στερεώνεται στις άκρες του, στα σχοινιά των κουδουνιών.
2. Στην Καλή Βρύση Δράμας, τα δρώμενα των ημερών αυτών παίρνουν περισσότερο συγκροτημένη μορφή στη διάρκεια ενός τριήμερου πανηγυρικού με ευρύτερο εθιμολογικό πλαισίωμα, που αρχίζει από την παραμονή των Θεοφανίων με τελετουργικό δείπνο των μελών κάθε οικογένειας. Πρωταγωνιστούν τα «Μπαμπούγερα», άνδρες μεταμφιεσμένοι ζωόμορφα, ζωσμένοι βαριά κουδούνια. Εμφανίζονται αμέσως μετά την τελετή του αγιασμού και με την εντυπωσιακή μεταμφίεση και τη θορυβώδη παρουσία τους κυριαρχούν σε όλο το χωριό την ημέρα των Θεοφανίων, καθώς και τις δύο επόμενες.
Τις μέρες του Δωδεκαημέρου σε τοπικές κοινότητες της Δράμας όπου υπάρχουν εγκατεστημένοι πρόσφυγες από τον Πόντο όπως οι Σιταγροί και η Πλατανιά αναβιώνουν οι «Μωμόγεροι». Η ονομασία τους προέρχεται από τις λέξεις μίμος και γέρος, από τις μιμητικές κινήσεις που κάνουν οι πρωταγωνιστές με μορφή γεροντικών προσώπων.
3. Στην πλατεία της Νέας Καρβάλης, μπροστά από τον ναό του Αγίου Γρηγορίου, όπου φυλάσσεται το σεπτό σκήνωμα του Αγίου, οι κάτοικοι ανάβουν μεγάλες φωτιές. Οι φλόγες ανεβαίνουν ψηλά και οι άνθρωποι τριγυρίζουν την πυρά χορεύοντας και τραγουδώντας. Στα παλιά χρόνια, όλοι παρακολουθούσαν την κατεύθυνση του καπνού. Αν πήγαινε ανατολικά, ήταν καλό σημάδι, η σοδειά θα ήταν πλούσια. Αν στρεφόταν προς τη Δύση, τον Βορρά ή τον Νότο, μόνο τα σπίτια του χωριού που ήταν σ' εκείνα τα σημεία θα είχαν καλή συγκομιδή. Όταν χαμήλωνε η φωτιά, τα παιδιά πηδούσαν από πάνω τρεις φορές.
zougla.gr
6 Ιανουαρίου 2016 - 9:56 π.μ.
ΣΧΟΛΙΑΖΩ:
Panagiotis Michalopoulos
Κάλαντα:Panagiotis Michalopoulos
1. «Σήμερα τα Φώτα κι ο φωτισμός
η χαρά μεγάλη κι ο αγιασμός»
Σήμερα, και η μαλακία, να πετάνε οι παπάδες τον σταυρό σε μολυσμένα νερά λιμανιών!
2. «Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό
κάθετ’ η κυρά μας, η Παναγιά,»
Κάτω κάθετε, ή πάνω; Η… κυρά!
3. «όργανο βαστάει, κερί κρατεί»
Πώς θα παίζει το όργανο, αν βαστάει και ένα βουδιστικής προέλευσης κερί; Εκτός κι αν παίζει ένα επίσης βουδιστικής προέλευσης κομποσκοίνι! Χα!
4. «και τον Άη Γιάννη παρακαλεί»
Τον μπαγάσα τον Χριστό! Είχε μεγάλο μέσο –την Παναγία, για να καθαρίζει για πάρτη του, και να κάνει πιο εύκολα και πιο γρήγορα τις δουλειές του! Χα!
5. «"Άη Γιάννη αφέντη και βαπτιστή»
βάπτισε κι εμένα Θεού παιδί,
Αφέντης του ποταμού;
6. «Ν’ ανεβώ επάνω στον ουρανό
να μαζέψω ρόδα και λίβανο"»
Στον ουρανό θα τα μαζέψει αυτά;
Πολύ μαστούρας ρε παιδάκι μου θα έπρεπε να ήταν αυτός που έγραψε αυτά τα κάλαντα!
7. «Καλημέρα, καλημέρα,
καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά...»
Ο αφέντης της κυράς, και η κυρά της κουζίνας του σπιτιού! Χα!
Σαν σήμερα: «Όσοι είς Χριστόν εβαπτίσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε. Αλληλούια!»
ΝΕΑ ΣΧΟΛΙΑ:
ΣΧΟΛΙΑΣΤΗΣ, είπε...Κύριε Παναγιώτη, αύριο είναι η εορτή των Θεοφανίων που -όπως διαβάζω, λέγεται επίσης και Επιφάνια και Φώτα ή Φωτά (ή Εορτή των Φώτων).Σύμφωνα δε με το εορτολόγιο, σε αυτή την εορτή γιορτάζουν τα ονόματα: Φωτεινή, Φώτης (Φώτιος), Ουρανία, Ιορδάνης, Θεοφάνης και Θεοχάρης.
Γι αυτό και τα πιο πάνω κάλαντα -που μας αναφέρατε, αρχίζουν με το «σήμερα τα φώτα και οι φωτισμοί», αλλά αυτό δεν βλέπω να το σχολιάζετε.
Να μας πείτε δηλαδή, ποια είναι τα φώτα, και ποιοι οι φωτισμοί; Ποιος φωτίστηκε; Ο Χριστός που μπήκε στο νερό, και γι αυτό ευχόμαστε και καλή φώτιση;
Μήπως από σπασμένο τηλέφωνο -από κουβέντα σε κουβέντα, τα Επιφάνια έγιναν και Επι-φανάρια, άρα και φώτα;
Ποιος λοιπόν θα μας διαφωτίσει σχετικά;
(5 Ιανουαρίου 2016 - 6:33 μ.μ.)
Επίκαιρες σκέψεις: 1. Φάνηκε κάποιος Θεός, σε αυτά τα λεγόμενα… «Θεοφάνεια»; 2. Τι είδους «Φώτα» ήταν αυτά, στα… «σήμερα τα Φώτα, και οι φωτισμοί»;
P. MICHALOPOULOS είπε...Στην εκκλησία, ψάλουνε:
«Ἐν Ἰορδάνῃ βαπτιζομένου σου Κύριε, ἡ τῆς Τριάδος ἐφανερώθη προσκύνησις• τοῦ γάρ Γεννήτορος ἡ φωνή προσεμαρτύρει σοι, ἀγαπητόν σε Υἱόν ὀνομάζουσα• καί τό Πνεῦμα ἐν εἴδει περιστερᾶς, ἐβεβαίου τοῦ λόγου τό ἀσφαλές. Ὁ ἐπιφανείς Χριστέ ὁ Θεός, καί τόν κόσμον φωτίσας δόξα σοι.»
«Μπέρδεψαν τα μπούτια τους»: Γιορτάζουν τη Βάφτιση του Χριστού, λες και είναι η Γέννηση Του, η πρώτη Του εμφάνιση… Τα «Θεοφάνια», και «Επιφάνια», και… «Φώτα»! Χα!
Και:«Ἐπεφάνης σήμερον τῇ οἰκουμένῃ, καί τὸ φῶς σου Κύριε, ἐσημειώθη ἐφ᾽ ἡμᾶς, ἐν ἐπιγνώσει ὑμνούντάς σε· Ἦλθες, ἐφάνης, τό Φῶς τὸ ἀπρόσιτον.»
Τελικά, πραγματικά «Θεοφάνεια», δηλ. την φανέρωση του Θεού, είχαμε μόνο με την «ΧριστοῦΓέννα», δηλ. τα «Χριστούγεννα»! Διότι τότε «Θεός εφανερώθη εν σαρκί» (Α΄ Τιμ. γ΄16)
P. MICHALOPOULOS είπε...Και τι θα πει κάλαντα «φολκλόρ»;
Θα πει παράδοση και τέχνη και πολιτισμός; Και τα Χριστούγεννα ένα καρναβάλι, όπως γίνεται και στην Αμερική με ολόκληρη παρέλαση; Εδώ πάλι έχουμε άλλα δρώμενα, όπως τους μωμόγερους κλπ.
Αλλά και ο λεγόμενος ελληνοχριστιανικός πολιτισμός φαίνεται πως αναδεικνύεται και μέσα από τα κάλαντα των ημερών αυτών, με πολλές ατάκες όπως με το «άσπρε μου Άγιε Βασίλη», όπως και με την «Παναγία με θυμιατούρια στα δάχτυλα», κλπ. Φυσικά και με τον τουρλόπαπα που αγιάζει και φεύγουν οι καλικάντζαροι!
P. MICHALOPOULOS είπε...
διαβάζω:
Αναβιώνουν τα έθιμα των Θεοφανίων στην Ανατολική Μακεδονία
Με ξεχωριστό ενδιαφέρον αναβιώνουν κάθε χρόνο τις ημέρες των Θεοφανίων, στο τέλος του Δωδεκαημέρου, ποικίλες εκδηλώσεις σε πολλές περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας, που έχουν τις ρίζες τους σε διονυσιακά δρώμενα.Σε αυτές τις εκδηλώσεις κυριαρχούν οι μεταμφιέσεις, τα κουδούνια, τα τραγούδια, οι χοροί και οι αναπαραστάσεις.
Όλα τα στοιχεία δείχνουν τον πρωτογενή σκοπό αυτών των εκδηλώσεων, που δεν είναι άλλος από την ευημερία και την καλοχρονιά, πάντα όμως με την ευρύτερη διάσταση της καλής υγείας και της πλούσιας σοδειάς.
1. Ανήμερα των Θεοφανίων, στη Νικήσιανη Καβάλας του Δήμου Παγγαίου, στο Μοναστηράκι, στον Ξηροπόταμο και στο Βώλακα της Δράμας, τελείται με διάφορες παραλλαγές ένα δρώμενο γνωστό ως «Αράπηδες», επειδή στη μεταμφίεση των πρωταγωνιστών κυριαρχεί το μαύρο χρώμα: μαύρες φλοκωτές κάπες και εντυπωσιακές υψικόρυφες προσωπίδες, κεφαλοστολές από γιδοπροβιές.
Όλες οι ομάδες των «Αράπηδων» κάνουν κοινή παρέλαση στους δρόμους, κάτω από τους εκκωφαντικούς ήχους των κουδουνιών τους. Δύο αρχηγοί ομάδων παλεύουν μέχρι την τελική πτώση του ενός. Ακολούθως, γύρω από τον πεσμένο αρχηγό, μαζεύονται όλοι, σε μια μυσταγωγία, που τελειώνει με την ανάσταση του νεκρού και τον ιδιόρρυθμο ξέφρενο χορό όλων, που ακολουθεί.
Σύμφωνα με την παράδοση, η παράσταση αυτή συμβολίζει τον θάνατο του Διονύσου από τους Τιτάνες και την ανάστασή του από τον Δία, και παράλληλα τη χειμερία νάρκη της φύσης, που είναι ο χειμώνας, και στη συνέχεια την ανάσταση της φύσης με τον ερχομό της άνοιξης.
Αυτό που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη είναι η εμφάνιση των Αράπηδων, με την οποία ντύνονται μόνο άνδρες. Στη μέση τους φορούν τέσσερα ποιμενικά κουδούνια (τσάνια) διαφόρων μεγεθών. Το πρόσωπο είναι καλυμμένο με την μπαρμπότα (προσωπίδα) που είναι το τομάρι μιας γίδας το οποίο είναι ραμμένο και στερεώνεται στις άκρες του, στα σχοινιά των κουδουνιών.
2. Στην Καλή Βρύση Δράμας, τα δρώμενα των ημερών αυτών παίρνουν περισσότερο συγκροτημένη μορφή στη διάρκεια ενός τριήμερου πανηγυρικού με ευρύτερο εθιμολογικό πλαισίωμα, που αρχίζει από την παραμονή των Θεοφανίων με τελετουργικό δείπνο των μελών κάθε οικογένειας. Πρωταγωνιστούν τα «Μπαμπούγερα», άνδρες μεταμφιεσμένοι ζωόμορφα, ζωσμένοι βαριά κουδούνια. Εμφανίζονται αμέσως μετά την τελετή του αγιασμού και με την εντυπωσιακή μεταμφίεση και τη θορυβώδη παρουσία τους κυριαρχούν σε όλο το χωριό την ημέρα των Θεοφανίων, καθώς και τις δύο επόμενες.
Τις μέρες του Δωδεκαημέρου σε τοπικές κοινότητες της Δράμας όπου υπάρχουν εγκατεστημένοι πρόσφυγες από τον Πόντο όπως οι Σιταγροί και η Πλατανιά αναβιώνουν οι «Μωμόγεροι». Η ονομασία τους προέρχεται από τις λέξεις μίμος και γέρος, από τις μιμητικές κινήσεις που κάνουν οι πρωταγωνιστές με μορφή γεροντικών προσώπων.
3. Στην πλατεία της Νέας Καρβάλης, μπροστά από τον ναό του Αγίου Γρηγορίου, όπου φυλάσσεται το σεπτό σκήνωμα του Αγίου, οι κάτοικοι ανάβουν μεγάλες φωτιές. Οι φλόγες ανεβαίνουν ψηλά και οι άνθρωποι τριγυρίζουν την πυρά χορεύοντας και τραγουδώντας. Στα παλιά χρόνια, όλοι παρακολουθούσαν την κατεύθυνση του καπνού. Αν πήγαινε ανατολικά, ήταν καλό σημάδι, η σοδειά θα ήταν πλούσια. Αν στρεφόταν προς τη Δύση, τον Βορρά ή τον Νότο, μόνο τα σπίτια του χωριού που ήταν σ' εκείνα τα σημεία θα είχαν καλή συγκομιδή. Όταν χαμήλωνε η φωτιά, τα παιδιά πηδούσαν από πάνω τρεις φορές.
zougla.gr
6 Ιανουαρίου 2016 - 9:56 π.μ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου