Και τι είναι τέλος πάντων αυτές οι διαβόητες «Αποστολικές Διαταγές»; Ένα κωλο-κιτάπι κι αυτές, παρόμοιο με την κατάπτυστη «Αγία Επιστολή»;

Και ενώ τα μνημόσυνα τα αντιγράψαμε και αυτά από την αρχαία ειδωλολατρική θρησκεία των ελλήνων, προσπαθούμε πονηρό να τα δικαιολογήσουμε με βλακώδης τρόπους…
Διαβάζω:
Τα Ιερά Μνημόσυνα (Θεολογική - Αγιοπατερική και Λειτουργική Αναφορά και Προσέγγισις)
του Αρχιμανδρίτου Βενεδίκτου Λοΐζου
Ειδικώς περί του χρόνου τελέσεως των ιερών Μνημοσύνων, αι Αποστολικαί Διαταγαί μας αναφέρουν ότι, πρέπει να τελούμε τα μετά κολλύβων μνημόσυνα την 3ην ημέραν, την 9ην, την 40ην, και ενιαυσίως (εις τον χρόνον).
Η αγιοπατερική παράδοσις αναφέρει ότι τα Μνημόσυνα τελούνται την τρίτην ημέραν εις ανάμνησιν της τριημέρου και ενδόξου Αναστάσεως του Κυρίου ημών. Την 9ην ημέραν εις τύπον των Αγγελικών Ασωμάτων Δυνάμεων. Την 40ην ημέραν συμφώνως με τον τύπον τον παλαιόν - Διαθήκης παλαιάς, διότι και οι Ιουδαίοι όταν ο Μωϋσής απέθανεν, επένθησαν αυτόν επί τεσσαρακονθήμερον (40 ημέρας). Τα ενιαύσια - ετήσια μνημόσυνα αναφέρονται από τον Άγιον και Θεολόγον Γρηγόριον εις τον λόγον τον επιτάφιον, προς τον ηγαπημένον αδελφόν του Καισάριον: «Τά μέν ἀποδεδώκαμεν τά δέ καί δώσομεν τάς δι’ ἔτους προσφέροντες τιμάς τε καί μνήμας».
Ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης εις τα τριήμερα και έννατα (εννεάμερα) μνημόσυνα βλέπει συμβολισμόν άλλον: «Τά τρίτα τελοῦνται ὑπέρ τοῦ κεκοιμημένου, διότι ὁ ἄνθρωπος διά τῆς Παναγίας Τριάδος ἔλαβε τό εἶναι καί διότι μεταστάς θέλει ἀλλοιωθῇ καί θέλει φανῇ εἰς τό ἀρχαῖον καλλώπισμα, εἰς τό ὁποῖον ἦτο πρό τῆς παραβάσεως ἤ καί εἰς καλλίτερον ἴσως. Τά ἔννατα διά νά συνταχθῇ τό πνεῦμα του ὡς ἄϋλον, καί τῆς ἰδίας φύσεως μετά τῶν ἀγγέλων... Τά δέ τεσσαρακοστά διά τήν τοῦ Σωτῆρος θείαν Ἀνάληψιν, ἥτις ἔγινε μετά τήν Ἀνάστασιν μετά τόν ἀριθμόν αὐτόν τῶν ἡμερῶν, διά νά ἀναληφθῇ καί αὐτός τότε, ὅταν ἀναστηθῇ... καί διά νά προϋπαντήσῃ τόν Κριτήν...... Τά ἐνιαύσια πάλιν μνημόσυνα (ἐτήσια), τήν Ἁγίαν Τριάδα καί τόν τῶν ὅλων Θεόν κηρύττουσι καί εἰς δόξαν αὐτῆς τελοῦνται καί αὐτά ὑπέρ τοῦ τετελευτηκότος, καθότι ἀπ’ αὐτῆς τῆς Ἁγίας Τριάδος ἔλαβεν ὁ ἄνθρωπος τήν σύστασιν καί εἰς αὐτήν πάλιν λυθείς ἀπό τοῦ σώματος θέλει πορευθῇ... Ἤ πρός δήλωσιν ὅτι εἶναι ἀθάνατος κατά τήν ψυχήν καί ὅτι πάλιν θέλει ἀνανεωθῇ, ὅταν ὁ Πλάστης θελήσῃ νά ἀναστήσῃ τό σῶμά του...».
Εκτός δε τούτων πάντων, η Εκκλησία μας και δύο αγιοπατερικώς καθιερωμένα Ψυχοσάββατα εις τα οποία μνημονεύονται άπαντες οι ευσεβείς από αρχής του κόσμου μέχρις εσχάτων. 
Το Πρώτον Ψυχοσάββατον το ώρισαν οι θεόπνευστοι Άγιοι Πατέρες την Κυριακήν της Απόκρεω - της Κρίσεως ανάμνησις. Αυτήν την ημέραν, η Μήτηρ Εκκλησία φιλοστόργως επιτελεί μνημόσυνα διά τα τέκνα της που απέθανον εις γην ξένην, είτε εν θαλάσσαις είτε εν ερήμοις. Δι’ αυτούς δεν έχουν τελεσθεί κανονικά μνημόσυνα και έχουν στερηθή την ωφέλειάν των. Οι Θειότατοι Πατέρες εκ φιλανθρωπίας κινούμενοι ώρισαν να τελούνται μνημόσυνα υπέρ όλων «των κεκοιμημένων», διά να συμπεριλαμβάνονται και εκείνοι όπου δεν τους έγιναν ειδικά μνημόσυνα.
Και διά ποίον λόγον εξελέξαντο οι Άγιοι Πατέρες το Σάββατον τούτο; Επειδή θα τοποθετούσαν την επομένην ημέραν την του Κυρίου Δευτέραν Παρουσίαν, συμφώνως μνημονεύουν και τας ψυχάς, διά να παρακαλέσουν τον φοβερόν Κριτήν να χρησιμοποιήση την συνήθη φιλανθρωπίαν και συμπάθειάν Του και να τας κατατάξη εις την ανάπαυσιν και απόλαυσιν που τους υποσχέθηκε. 
Το Δεύτερον Ψυχοσάββατον το τελεί η Εκκλησία μας εννέα ημέρας μετά την Ανάληψιν του Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, δηλαδή το Σάββατον προ της Πεντηκοστής. Κατά την τέλεσιν του «κοινού» Μνημοσύνου τούτου, η Εκκλησία μας μνημονεύει πάντας τους κοιμηθέντας ευσεβείς από Αδάμ του προπάτορος μέχρι σήμερον.
Προσεύχεται υπέρ αυτών η Μήτηρ Εκκλησία και δέεται του αναληφθέντος εις τους ουρανούς και καθεσθέντος εκ δεξιών του Πατρός, να τους αξιώση κατά την φρικτήν της Κρίσεως ώραν, να δώσουν καλήν απολογίαν εις Αυτόν που θα κρίνη όλην την Γην. Να παρασταθούν εκ δεξιών Του, εις την χαράν με την μερίδα των δικαίων και εις την φωτεινήν τάξιν των αγίων. Να γίνουν της Βασιλείας Του άξιοι κληρονόμοι. 
Και δεν εύχεται μόνον διά τους Χριστιανούς, διότι κανείς δεν ήτο χριστιανός από Αδάμ μέχρι Χριστού, αλλά δι’ όλους τους ανθρώπους. 
Κατ’ αυτόν τον τρόπον και την τάξιν και πράξιν ταύτην, την εκκλησιαστικήν- τελετουργικήν, φανερούται εναργώς η άπειρος αγάπη της Εκκλησίας μας δι’ όλον των ανθρώπων το γένος.
Πάγκοινος τυγχάνει η μαρτυρία των Θεοφόρων της Εκκλησίας Πατέρων, αλλά και της ιδίας της Εκκλησίας ότι, μεγάλη είναι η ωφέλεια που προκύπτει από τα ιερά Μνημόσυνα• Αναφέρει ο ιερός Δαμασκηνός ότι: «ὁ Θεός θέλει πολύ νά εὐεργετούμεθα ὅλοι ἀπό ὅλους καί ζῶντες καί μετά θάνατον». Και, όπως δεν γνωρίζομε και δεν ημπορούμε όρια να θέσωμε εις του Θεού την αγάπην, εις αυτήν ακριβώς την αγάπην του Παναγάθου Θεού βασιζόμεθα και εις την ωφέλειαν που προέρχεται από τα μνημόσυνα.
Και εφ’ όσον η τελευταία του Κριτού απόφασις δεν εβγήκε ακόμη, εφ’ όσον του Χριστού το κράτος φθάνει από τα επουράνια και τα επίγεια μέχρι και τα καταχθόνια, εφ’ όσον το «πορεύεσθε απ’ εμού» δεν ηκούσθη, η καλλίτερη στάσις της Εκκλησίας είναι η στάσις της δεήσεως, της προσευχής υπέρ των κεκοιμημένων αυτής.

(Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού «Παράκληση», Τεύχος 60.)